بیان اوصاف ظاهری و محامد اخلاقی و سیرۀ حضرت ختمی مرتبت می‌باشد. کتاب شمایل دارای پنجاه و شش باب و در مجموع 393 حدیث است. در برخی از ابواب مانند باب عبادت رسول خدا ص ، احادیث بیشتری آمده است، و در برخی کمتر است. هنر ترمذی و اهمیت کار او در این است که تالیفی مستقل انجام داده است و تمام روایات مربوط به شمایل را یک‌جا جمع نموده و زحمت مراجعه به ابواب پراکندۀ آثار مختلف را از دوش پژوهشگران برداشته است. کتاب شمایل ترمذی، مورد توجه عموم فرق مسلمانان قرار گرفته است و حتی شیعیان بر آن شرح هایی نوشته‌اند.